Geachte (in)formateurs en onderhandelaars,

We feliciteren u van harte met het bereiken van deze fase in het proces, waarin u met elkaar onderhandelt over het coalitieakkoord voor de komende Statenperiode 2023 – 2027. Met deze brief willen we onze wensen voor de fiets in het coalitieakkoord onder uw aandacht brengen.

Het Utrechts FietsOverleg (UFO) is de provinciale vertegenwoordiging van de Fietsersbond in de provincie Utrecht. Het UFO behartigt de belangen van fietsers in de provincie Utrecht. De Fietsersbond zet zich daarbij in voor veilig en comfortabel fietsen en levert daarmee een bijdrage aan een leefbare, gezonde en actieve provincie en aan fietsgeluk voor iedereen.

De fiets(er) neemt in belang en omvang toe en draagt bij aan maatschappelijke doelen op verschillende beleidsterreinen zoals betere luchtkwaliteit, beperken geluidshinder en ruimtegebruik van mobiliteit en betere gezondheid. Het is in ieders belang dat er voldoende ruimte is om comfortabel en veilig te kunnen fietsen. Vanuit de bijdrage van de fiets aan de genoemde maatschappelijke doelen is het van groot belang dat maatregelen ten gunste van de fiets bij mobiliteit en ook bij de andere ruimtelijke en sociale beleidsterreinen worden ondergebracht.

Het regionale fietsbelang betreft zowel scholieren, forensen als recreatieve fietsers. Wie op regionale schaal fietst, draagt bij aan regionale bereikbaarheid en leefbaarheid. Het is daarom van groot belang dat u de fiets op één zet, in de provinciale omgevingsvisie, regionale mobiliteitsplannen, ruimtelijke plannen en om te beginnen in het coalitieakkoord. We vragen u om in het akkoord vast te leggen dat u de verschillende modaliteiten prioriteit geeft in de volgorde van STOMP: Stappen, Trappen, Openbaar Vervoer, MaaS en deelvervoer en ten slotte de Privé auto.

We vragen om concrete streefcijfers op te stellen voor vergroting van het fietsaandeel. De huidige ambitie is een verdubbeling van het fietsgebruik in 2030 ten opzicht van 2011. Hoe ver zijn we daar nog vanaf? Is de verwachting dat we die verdubbeling gaan halen? Wij betwijfelen het. Zaak om hoog in te zetten! Meer goede fietsvoorzieningen in de regio: meer geld voor de fiets!

In de afgelopen Statenperiode heeft de provincie € 100 miljoen uitgetrokken voor fietsbeleid. Vanwege het groeiende belang én de omvang van fietsen en fietsers zal er een versnelling in de omvang van fietsinvesteringen nodig zijn. We vragen u een verdubbeling naar € 200 miljoen in het akkoord op te nemen, als noodzakelijk om fietsmaatregelen te financieren.

Hieronder vindt u een overzicht van onze concrete voorstellen voor de fiets in het coalitieakkoord voor de komende Statenperiode:

• We willen dat Het Regionaal Toekomstbeeld Fiets (RTF) verder wordt uitgewerkt en voorzien van concrete actiepunten en maatregelen voor korte en lange termijn.
• We willen dat het programma van doorfietsroutes wordt gecontinueerd en uitgebreid. In de afgelopen statenperiode is aan 9 doorfietsroutes gewerkt. Nog niet overal is gestart met de uitvoering, we willen dat daarmee vaart wordt gemaakt. En dat afspraken worden vastgelegd t.a.v. het beheer (vegen, zout strooien, sneeuwruimen, onderhoud) van de fietsroutes, zodat daarover afstemming bestaat tussen de verschillende beheerders van de fietspaden.
• Verder moet er een nieuw cohort doorfietsroutes komen, met nieuwe routes en met hoge kwaliteitseisen. Op de huidige 9 doorfietsroutes hebben fietsers nog niet overal voorrang op de kruisingen. Dat willen we wel goed geborgd zien in het nieuwe cohort.
• Recreatieve fietsvoorzieningen staan onder druk in de recreatieve gebieden, particuliere beheerders neigen naar afsluiting van fietsroutes door hun gebieden. Er is regie vanuit de provincie nodig om deze ontwikkeling te stoppen en ervoor te zorgen dat ook private recreatieve fietsroutes goed toegankelijk blijven.
• De komende jaren wordt de Lekdijk versterkt. Dat biedt de kans op een andere inrichting van de infrastructuur op de dijk. In de huidige situatie is de verkeersdruk te hoog en wordt te hard gereden, waardoor fietsers en wandelaars zich niet veilig voelen. We vragen u om druk uit te oefenen op de verschillende wegbeheerders te zorgen voor een verkeersveilige inrichting en daarbij de fiets op één te zetten.
• Langs provinciale wegen zijn vaak parallelwegen voor de fiets, die ook door landbouwvoertuigen worden gebruikt, niet alleen met grote verschillen in omvang, maar ook in snelheid. Fijn dat onlangs is besloten tot een snelheidsbeperking op een groot aantal provinciale wegen en dat de eerste daarvan al is gerealiseerd. We willen nu doorpakken: om op de parallelweg veilig te kunnen fietsen, moet (land)bouwverkeer van de parallelweg naar de rijbaan worden verplaatst, wat meer urgent en gemakkelijker is geworden door de recente verhoging van de snelheid van tractoren.
• Gebruik van de fiets wordt gefaciliteerd als er goede fietsparkeervoorzieningen zijn. Daarvoor is een bijdrage nodig bij de investeringen in nieuwe stallingen en een continue bijdrage aan de exploitatie ervan. Dat geldt met name bij regionale OV knooppunten. Ook bij haltes zonder bewaakte stalling willen we aantrekkelijke en veilige fietsparkeerplekken, dicht bij de plek waar reizigers in en uit het OV stappen. We zien dat op veel TOP’s, Toeritische Overstap Punten, fietsenstallingen ontbreken. Niet altijd is de provincie daarvan de beheerder, maar we willen toch vragen of de provincie kan bijdragen aan goede fietsenstallingen bij de TOP’s.
• In de provincie Utrecht zijn een aantal (langdurige) knelpunten die voortvarend aangepakt moeten worden (ze staan ook in het Nationaal Toekomstbeeld Fiets), met name:
  • Demkabrug: fietsbrug over Amsterdam Rijnkanaal in Utrecht tussen Zuilen en Lage Weide, onderdeel Dom tot Damroute
  • Houten – Culemborg fietsverbinding parallel aan de spoorbrug, onderdeel doorfietsroute Utrecht – Houten – Culemborg – Geldermalsen – Zaltbommel – ‘s-Hertogenbosch
  • Fietsbrug over de A12 ter hoogte van Bunnik, onderdeel doorfietsroute Houten – Bunnik – USP
  • Rijnbrug bij Rhenen
  • Veilige fietsverbinding Nieuwegein – Vijfheerenlanden op de Jan Blankenbrug
  • De Poort van Baarn mede i.v.m. doorfietsroute Amersfoort – Hilversum
  • Pontje Nieuwer ter Aa: besloten is dat er een brug komt, waarvan de provincie eigenaar wordt. We vragen dat de provincie zich inzet om de pont in de vaart te houden tot de brug opengesteld wordt.
• In onze provincie zullen in de komende periode grote ruimtelijke/infraprojecten uitgevoerd worden. Al deze projecten hebben een fietscomponent nodig. Het gaat veelal om projecten van het Rijk, maar we vragen u als provincie om zich in te zetten dat de verschillende betrokken overheden voldoende middelen reserveren, oormerk 10% van de totale projectkosten voor de fiets. Het gaat dan onder andere over
  • Verbreding A27
  • OV knooppunt Lunetten
  • Inrichting Polder Rijnenburg
  • A12 zone
• Bij fietsbeleid moet het niet alleen over infrastructuur gaan. Voor mensen met een kleine beurs is de fiets vaak een (te) dure aankoop. Zet u in voor en draag er aan bij dat er in iedere gemeente in de provincie voor deze specifieke doelgroep programmas worden opgezet naar voorbeeld van de Fietsdeal (voor volwassenen) en Ieder Kind een Fiets / Kinderfietsenplan in de gemeente Utrecht. Voor inspiratie: www.heelutrechtfietst.nl
• De afgelopen periode was de provinciale financiële bijdrage aan gemeentelijke fietsprojecten op hoofdroutes een succes. Vele goede verbeteringen zijn gerealiseerd. Wij pleiten voor voorzetten en uitbreiden van deze regeling in de komende periode. We vragen u om er bij toekenning van een bijdrage te toetsen of de voorgestelde projecten voldoen aan de richtlijnen van het CROW.
• Het UFO is graag betrokken bij uitwerking van plannen waarin de fiets een belangrijke rol heeft. De volgende programma’s lenen zich daarvoor
  • U Ned programma’s
  • MIRT studies
  • En ook hier 10% van het budget voor de fiets

Graag lichten we voor u bovenstaande punten toe in een nadere kennismaking. Ook blijven we graag op de hoogte van de ontwikkelingen van het coalitieakkoord. Voor meer informatie hebben we in de bijlage onze landelijke 10 punten voor de Provinciale Staten bijgevoegd.

Met vriendelijke groet,

Utrechts Fietsoverleg (UFO)

Casper Langerak

Voorzitter